Het belang van een open cultuur
Zomaar een voorbeeld dat op iedere school zou kunnen voorkomen. Naar aanleiding van het onderzoek stellen we dan ook vast dat er een verband bestaat tussen ziekteverzuim en de cultuur die heerst binnen een school. Vanuit de meeste medewerkerstevredenheidsonderzoeken blijkt echter dat medewerkers het lastig vinden om elkaar aan te spreken dergelijk gedragingen, zoals bij Sara. Niet zelden blijkt dan ook dat leidinggevenden en medewerkers te ‘lief’ en zachtaardig voor elkaar. Van medewerkers wordt dan ook verwacht dat ze dingen tijdig aangeven en bespreekbaar maken. Dit gebeurt eerder in een open, veilige cultuur waarin men elkaar kent, zich kwetsbaar durft op te stellen en durft aan te spreken op gedrag.
Openheid vs. geslotenheid
Als het gaat om de onderlinge relatie tussen collega’s zijn er grote verschillen te zien onder de VGS scholen. Waar in sommige scholen een familiecultuur heerst, heerst bij andere scholen de cultuur van ‘ieder voor zich’. De oorzaak daarvan ligt vaak in het verleden: negatieve ervaringen, zoals wisselingen in de leiding en/of binnen het team en onduidelijkheid van verwachtingen over en weer zorgen voor onrustige situaties binnen de school. Hierdoor zijn medewerkers geneigd om zich terug te trekken en niet het achterste van hun tong te laten zien. Om dit te doorbreken zijn een aantal ingrediënten van belang: ‘Voelsprieten’, een cultuur van ‘zorgen voor elkaar’, ‘oprechte aandacht’, ‘doorvragen’, ‘het vermogen om te luisteren’ zijn veelgenoemde vaardigheden. Deze geldt niet alleen voor de leidinggevende, maar juist ook voor de medewerkers onderling. Het belang van de eigen verantwoordelijkheid van medewerkers is groot. Niet alles is immers aan de buitenkant te zien en kan worden opgemerkt door anderen!
Positieve cultuur = happy people
Wanneer er een warme sfeer hangt binnen de school en er een positieve, professionele cultuur heerst zullen medewerkers meer werkplezier ervaren. Scholen kunnen dit bevorderen door te investeren in training en ontwikkeling van professionele communicatie en een professionele leergemeenschap. Scholen kunnen een professionele cultuur bevorderen door te investeren in inzicht in het gedrag en de persoonlijkheid van de medewerkers, zodat krachten en valkuilen zichtbaar worden. Deze kunnen vervolgens bespreekbaar gemaakt worden in teamverband.