Vanuit VGS adviseren wij een preventieve aanpak die uit verschillende pijlers bestaat:
1 | Duurzame inzetbaarheid
Investeer als leidinggevende in een omgeving waarin medewerkers gezond en gemotiveerd blijven. Dit doe je door het stimuleren van professionele en persoonlijke ontwikkeling, het bieden van een loopbaanperspectief en het creëren van werkplezier. Het Huis van Werkvermogen biedt hierbij ook een mooi model om met medewerkers over deze onderwerpen in gesprek te gaan. Wat hebben zij nodig om zo vitaal en inzetbaar mogelijk te blijven gedurende hun werkende leven? Door medewerkers actief te ondersteunen in hun vitaliteit en hen ruimte te geven voor ontwikkeling, kunnen zij langer en met plezier inzetbaar blijven.
2 | Signalering en monitoring
Verzuimdata kunnen helpen bij het herkennen van patronen. Denk hierbij in de eerste plaats aan het regelmatig analyseren van de verzuimcijfers als het verzuimpercentage, verzuimduurklassen en de meldingsfrequentie. Daarnaast zijn er ook aanvullende onderzoeken mogelijk die je meer inzicht kunnen geven in werkdruk, belastbaarheid en organisatiecultuur. Denk hierbij aan preventief medisch onderzoeken, medewerkertevredenheidsonderzoeken, werkdrukscans of een scan rondom de psychosociale arbeidsbelasting. Uitkomsten helpen om risicofactoren vroegtijdig in kaart te brengen en met je medewerkers in gesprek te gaan om interventies te treffen.
3 | Leiderschap en organisatiecultuur
Als leidinggevende speel je een belangrijke rol in het creëren van een gezonde werkomgeving. Met een open cultuur waarin dingen bespreekbaar zijn en er gereflecteerd wordt op gedrag, voelen medewerkers zich gesteund en dit zal bijdragen aan minder verzuim. Dit vraagt echter om meer dan alleen goed luisteren. Als leidinggevende moet je het echte gesprek aangaan. Durf als leidinggevende te vragen of een medewerker nog op zijn plek zit. Durf te spiegelen wanneer je ziet dat iemand te veel ballen in de lucht houdt. We kunnen soms heel kritisch zijn in onze uitlatingen, maar als het puntje bij paaltje komt, benoemen we het probleem niet. Echte betrokkenheid betekent dat je niet alleen faciliteert, maar ook confronteert waar nodig.
4 | Gezondheids- en vitaliteitsbeleid
Op school speelt vitaliteit een grote rol, aangezien leerkrachten dagelijks fysiek en mentaal belast worden door het intensieve contact met leerlingen en de diversiteit aan taken. Faciliteer medewerkers met beleid op het gebied van fysieke en mentale gezondheid om daarmee het werkvermogen en welzijn te vergroten. Een sterk gezondheids- en vitaliteitsbeleid omvat:
-
Mentaal welzijn
Investeren in mentaal welzijn kan bijvoorbeeld door coaching, intervisie en het faciliteren van collegiale ondersteuning.
-
Fysieke belasting
Ook fysieke belasting en beweging is een belangrijk aandachtspunt. Langdurig staan of zitten, bukken en tillen en het werken met jonge kinderen kunnen lichamelijk belastend zijn. Daarnaast blijkt dat veel medewerkers te weinig bewegen. Investeer in ergonomische werkplekken of biedt een sportprogramma aan. Beweging draagt niet alleen bij aan het verminderen van fysieke klachten, maar heeft ook een positief effect op mentale fitheid.
-
Werkklimaat
Ook praktische zaken spelen een rol in het werkklimaat van leerkrachten. Denk aan het verminderen van administratieve lasten door digitale systemen efficiënter in te zetten, duidelijk instructies voor oudere medewerkers over het gebruik van computers en digitale leermiddelen, afspraken maken over het gebruik van mail of het bereikbaar zijn buiten werktijd, en het optimaliseren van het fysieke werkklimaat. Een goed binnenklimaat in het schoolgebouw, met een optimale temperatuur en ventilatie, draagt ook bij aan het welzijn van medewerkers.
-
Omgaan met externe factoren
Daarnaast kunnen leerkrachten te maken krijgen met uitdagingen zoals kritisch ouderschap, probleemgedrag van leerlingen en een toename van de aandacht voor hoogbegaafdheid of kinderen met een extra ondersteuningsbehoefte. Om deze vraagstukken goed te managen, is heldere communicatie, ondersteuning vanuit de schoolleiding en gerichte professionalisering nodig.
5 | Aandacht voor de werk-privébalans
Een goede werk-privébalans is belangrijk voor het welzijn van medewerkers en het voorkomen van verzuim. Besteed daarom met je medewerkers aandacht aan dit thema. Wat hebben zij nodig om deze balans op orde te krijgen. Stimuleer hen om daarin verstandige keuzes te maken. De jonge generatie leerkrachten (25-35 jaar) kan moeite hebben met het stellen van prioriteiten, mede door de invloed van sociale media en de druk om altijd bereikbaar te moeten zijn. Daarnaast heeft een groeiend aantal medewerkers de verantwoordelijkheid om te zorgen voor zowel hun eigen kinderen als hun ouders, wat extra belasting met zich meebrengt. Als leidinggevende kan je hierop inspelen door je medewerkers te vragen wij zij nodig hebben en je te realiseren dat dit per persoon verschillend kan zijn. En wees jezelf als leidinggevende bewust van je eigen gedrag rondom dit thema.
Vanuit VGS kunnen wij jou ondersteunen bij het opstellen en implementeren van een preventieve verzuimaanpak. Dit doen we door:
- Het analyseren van verzuimdata en signaleren van trends;
- Het adviseren over strategisch HR-beleid gericht op duurzame inzetbaarheid;
- Het begeleiden van leidinggevenden in het voeren van preventieve gesprekken;
- Het aanbieden van workshops rondom vitaliteit en werkdruk;
- Het ontwikkelen van praktische tools om preventief beleid te implementeren.
Door proactief te werken aan een gezonde werkomgeving, kan je niet alleen verzuim verminderen, maar ook bijdragen aan een gezonde werkcultuur.
Een preventieve aanpak in het verzuim helpt om het welzijn van medewerkers te vergroten en langdurige uitval te beperken. Terwijl een reactieve aanpak in het verzuim ervoor zorgt dat problemen pas worden aangepakt wanneer de schade als is geleden. Hierdoor blijft de focus liggen op herstel in plaats van op het voorkomen van verzuim, wat vaak leidt tot langere uitval, hogere kosten en een verhoogde werkdruk voor de rest van het team. Bovendien voelen medewerkers zich bij een reactieve aanpak vaak niet gehoord en gewaardeerd. Ze ervaren dat hun problemen pas serieus worden genomen wanneer het te laat is, wat kan leiden tot frustratie, demotivatie en een verminderde betrokkenheid bij de organisatie.
Wil jij op je school aan de slag met een preventieve aanpak voor verzuim binnen de school? De HRM-adviseurs van VGS helpen je graag verder. Neem contact op met Else Marie van Tilborgh voor een vrijblijvend gesprek of kijk op onze website voor meer informatie over onze diensten.
