Eigen meetinstrument mag
Scholen mogen zelf de methode kiezen waarmee ze jaarlijks hun sociale veiligheid meten, mits dit instrument gevalideerd is. Dat benadrukte prof. A.B. Dijkstra in zijn lezing naar aanleiding van de nieuwe Wet Sociale Veiligheid. Hij houdt zich als hoogleraar met onderwijstoezicht bezig en is daarnaast onderwijsinspecteur. De nieuwe wet is sinds 1 augustus van kracht en houdt in dat scholen moeten zorgdragen voor de sociale, psychische en fysieke veiligheid van hun leerlingen. Dat moet op ten minste drie manieren:
- Scholen moeten veiligheidsbeleid hebben;
- Ze moeten het veiligheidsgevoel meten (‘monitoren’) van leerlingen;
- Er moet een anti-pestcoördinator op de school worden aangesteld, die het pestbeleid coördineert en aanspreekpunt is.
Wat betreft die monitoring kunnen de reformatorische scholen gebruik maken van het gevalideerde instrument ZIEN. De meeste scholen gebruiken dit instrument al, zo bleek uit de reacties tijdens het seminar.
Bijbelse lijnen
Ds. L. Terlouw, GG-predikant en lid van de raad van toezicht van het Wartburg College, trok naar aanleiding van Jesaja 58 enkele Bijbelse lijnen naar de sociale veiligheid op de scholen. ‘Met protocollen alleen ben je er niet. Op papier kan alles geregeld zijn, maar wat ervaren leerkrachten, leerlingen en ouders in de praktijk? Het moet zichtbaar en voelbaar zijn op school dat de school een plaats is van goedertierenheid en barmhartigheid, daarvoor is bekering onmisbaar. De verdrukking van zwakkeren wordt in de Bijbel voortdurend als kwaad aangemerkt, zo blijkt ook uit Jesaja 58. Leerlingen moeten voelen dat er op school liefde tot de naaste is met tere zorg voor elkaar, gedreven vanuit die ene Bron van liefde, Christus.’
Waar gaat de Inspectie op letten?
De nieuwe wet is nog maar kort van kracht en daardoor zal het toezicht op de naleving van de regels pas vanaf 1 augustus 2016 plaatsvinden. Hoe het toezicht eruit gaat zien, is nog niet helemaal duidelijk. De Inspectie denkt daar nog over na. Dijkstra: ‘Het gaat erom dat de school de situatie goed in beeld heeft en dat die niet verslechtert en indien nodig verbeterd wordt. De leerlingbeleving van sociale veiligheid is niet doorslaggevend, maar wel hoe de school met die beleving omgaat en de sociale veiligheid bevordert. Het gaat om de inspanningsverplichting. In het schooljaar 2016/2017 zal het toezicht vooral gaan over de vraag welk monitoringsinstrument de school gebruikt. In het schooljaar daarop zal de inhoud meer aan bod komen.’ De VGS zal in het ringenoverleg van de Inspectie lobbyen om dit helder vast te leggen in de toezichtkaders van de Inspectie, waarbij er ruimte blijft voor scholen om de wettelijke taken te kunnen uitvoeren vanuit de identiteit van de school.
Workshops
Na de pauze konden de deelnemers de sprekers bevragen, waarna de deelnemers in drie groepen uiteen gingen voor de workshopronde. In de workshops werd het thema sociale veiligheid nog eens verder uitgediept. De deelnemers konden in workshop 1 met prof. Dijkstra in gesprek over zijn lezing. Workshop 2 ging over sociale veiligheid in de dagelijkse schoolpraktijk en de dilemma’s die daarbij spelen. Verder werd in workshop 3 nagedacht over het thema pesten: wat zijn de oorzaken, hoe kun je het opsporen en wat kun je er tegen doen. Tot slot konden alle deelnemers onder het genot van een warm/koud buffet dit inspirerende seminar afsluiten en was er veel ruimte voor onderlinge ontmoeting en gesprek.
Netwerk Sociale Veiligheid
Tijdens de bijeenkomst is door Pieter Moens als voorzitter van de Stuurgroep (homo-)seksualiteit in het reformatorisch onderwijs de nieuwe naam gepresenteerd van deze stuurgroep. Per januari 2016 is de naam: ‘Netwerk Sociale Veiligheid en seksuele diversiteit’. Dit netwerk bestaat uit een afvaardiging van de VO- en PO-scholen, Driestar educatief, RMU en VGS en houdt zich bezig met het thema sociale veiligheid en seksuele diversiteit op de scholen. De organisatie van dit netwerk ligt bij de VGS. Het netwerk houdt zich bezig met belangenbehartiging van het reformatorisch onderwijs in politiek Den Haag en het toerusten van de scholen en kerken op dit thema. Zo heeft de stuurgroep onder andere de handreiking sociale veiligheid voor de scholen ontwikkeld.