Waar klopt het hart van uw school? En hoe is dat over 10 jaar? In al het geweld van regelgeving, prestatiedruk en overheidsbemoeienis kan deze vraag op de achtergrond raken. Maar juist het (opnieuw) antwoord geven op deze vraag geeft richting en vorm aan de school. Daarmee wordt de basis voor het strategisch beleid gelegd.
Scholen gaan langzaamaan weer nadenken over hun meerjarenbeleid, waarbij het opstellen van het schoolplan een aanjager is. De meeste scholen grijpen dit moment aan om de missie (waarvoor staan wij) en de visie (waarvoor gaan wij) tegen het licht te houden. Om een collectief beeld te krijgen en een gezamenlijke taal te ontwikkelen is het van belang dat op alle niveaus binnen de school over de waarom-vraag wordt nagedacht.
Besturen en toezichthouders zijn op zoek naar meetbare gegevens. Wat is de onderwijskwaliteit? Hoe is het gesteld met de sociale veiligheidsbeleving? Het kaal beoordelen van kengetallen geeft daarbij echter een eenzijdig perspectief. Een school kan op alle gebieden goede scores hebben en toch geen ‘fijne’ school zijn. Bestuurders en toezichthouders moeten daarom alert blijven op het verschil tussen de systeemwereld (scores, rapportages en procedures) en de leefwereld (de werkvloer). Dit vraagt een voortdurend gesprek tussen toezichthouders enerzijds en bestuurders/directie anderzijds. Wat zit er achter de getallen? Hoe leeft het op de werkvloer? Is het handelen werkelijk dienend aan de missie en visie van de school?
Verschillende managementdenkers hebben eenvoudige, maar krachtige modellen ontwikkeld om het hart van de organisatie te (her)ontdekken. Denk aan het boek ‘Golden Circle’ van Simon Sinek of ‘Verdraaide organisaties’ van Wouter ’t Hart. Hoewel deze modellen vaak voortkomen uit een bedrijfsmatige context zijn deze voor schoolorganisaties goed bruikbaar. De kernvraag die beantwoord moet worden, is dezelfde: waar klopt ons hart? Wat is de diepere bedoeling van onze school? Waartoe is de school opgericht? Deze vraag sluit enerzijds aan bij wat er elke dag op de werkvloer gebeurt (namelijk kennis, vorming en vaardigheden toevoegen bij leerlingen) en anderzijds behoedt het bestuurders en toezichthouders om teveel gericht te zijn op de systeemkant.
Van belang voor strategieontwikkeling is de start vanuit deze waarom-vraag. Zo wordt richting gegeven aan de koers van de school vanuit de eigen identiteit en eigenheid. Het nadenken over de strategie is een intensief, maar kleurrijk en verdiepend proces. Met elkaar het waarom en waartoe (her)ontdekken geeft een dynamiek die past bij een professionele cultuur. Het verhoogt de toewijding binnen de organisatie en zorgt voor doelgerichtheid. De uitkomst wordt weergegeven in het strategisch bestuursbeleidskader (bestuursniveau) en het schoolplan (schoolniveau). Maar het proces is hierbij net zo belangrijk als het resultaat.
De VGS kan uw bestuur en directie helpen bij deze strategieontwikkeling. We kijken dan vanuit verschillende perspectieven naar de strategische koers van uw school, waarbij er ook een omgevingsanalyse gemaakt wordt. In dit proces wordt helder waarvoor de school staat, waar zij heen wil en wat daar voor nodig is. Dit kan tenslotte een plek krijgen in het strategisch beleid.
