Persoonsgebonden stemrecht
Het stemrecht binnen een vereniging is ‘persoonsgebonden’, dat wil zeggen dat indien de heer Jansen lid is van de schoolvereniging, hij zijn vrouw (die geen lid is/kan zijn) niet kan afvaardigen om namens hem op de ledenvergadering te stemmen. In de praktijk blijkt dit echter op een aantal plaatsen wel te gebeuren! Juridisch gezien kan dit niet en zouden de uitslagen van dergelijke stemmingen kunnen worden aangevochten.
Overigens: een actuele ledenlijst is onmisbaar!
Gezinslidmaatschap
Van een aantal verenigingen voor reformatorisch onderwijs kunnen zowel mannen als vrouwen lid zijn. In veel plaatsen staat het lidmaatschap alleen voor mannen open. Het blijkt dat men op een aantal plaatsen graag zou opteren voor een ‘gezinslidmaatschap’. De VGS wordt soms gevraagd hieromtrent te adviseren.
Juridisch gezien is een gezinsconstructie niet eenvoudig te realiseren. Zoals immers al is gemeld, is het lidmaatschap van een vereniging persoons- (en dus niet gezins)gebonden.
Statutenwijziging
In die gevallen waarin alleen mannen lid kunnen zijn en men nadrukkelijk toch voor de gezinsconstructie wil opteren, is de volgende oplossing denkbaar:
Aan het artikel in de statuten betreffende stemmingen kan een bepaling met bijvoorbeeld de volgende inhoud toegevoegd worden:
‘Een lid kan zijn echtgenote schriftelijk volmacht verlenen om namens hem zijn stem uit te brengen in een algemene vergadering’.
Mannen en vrouwen lid?
Een gezinslidmaatschap kan ook gerealiseerd worden door het met een statutenwijziging openstellen van het lidmaatschap voor mannen én vrouwen. In een aantal gevallen bestaan hiertegen echter principiële bezwaren. Daarnaast wordt soms als bezwaar tegen die constructie aangevoerd dat gezinnen die kiezen voor een dubbellidmaatschap ook meer invloed op het beleid van de vereniging kunnen uitoefenen. Bij de volmachtvariant is dat niet het geval. Het is overigens wel de vraag of hiertegen niet dezelfde bezwaren zijn in te brengen als tegen het vrouwenlidmaatschap.
Nog een statutenwijziging
Omdat in veel statuten is bepaald dat stemmen bij volmacht is uitgesloten (zie bijvoorbeeld artikel 12, eerste lid van de VGS-modelstatuten van een vereniging), dient indien voor de gezinsconstructie wordt gekozen, ook deze bepaling gewijzigd te worden. Bijvoorbeeld door het de volgende inhoud te geven: stemmen bij volmacht is, behalve in de gevallen zoals bedoeld in artikel .. ,.. lid van de statuten niet toegestaan.
De gedachte achter het niet toestaan van stemmen bij volmacht is het voorkomen dat één aanwezig lid in een vergadering daarop een te zwaar stempel kan zetten.
