De voorkeur van Paul gaat uit naar optie B. Tijdens het debat werd echter duidelijk dat de staatssecretaris uit het onderwijsveld opving dat geen van de drie scenario’s op brede steun kon rekenen. Er lijkt dus vooralsnog geen stelselwijziging ophanden. Hoewel de scenario’s dus enigszins losgelaten zijn, blijft de vraag staan of dit sturingsvraagstuk wel het daadwerkelijke probleem is. Volgens VGS en VBSO is dat gesprek nu nog niet aan de orde, maar moet eerst de fundamentele vraag gesteld worden wat de bedoeling en de doelen van het onderwijs zijn. Waartoe is het onderwijs en hebben overheid en onderwijsveld hetzelfde doel voor ogen? Kamerlid Rooderkerk (D66) verwoordde dat treffend door te vragen of de staatssecretaris wel weet waarheen ze moet sturen. Daarmee bedoelde ze dat een langetermijnvisie op onderwijs ontbreekt terwijl dat fundamenteel is voor de vraag hoe de verhouding tussen overheid en onderwijs eigenlijk bestuursmatig is.
Schevenings Beraad 2.0
SGP-Kamerlid Stoffer pleitte daarom voor het voeren van het fundamentele gesprek met het hele onderwijsveld, een tweede Schevenings Beraad. Een dergelijke oproep hebben wij eerder ook gedaan omdat we van mening zijn dat er vanuit overheid en onderwijs gewerkt moet worden aan heldere doelen, structurele financiering en rolvastheid. Daar is dus eerst het fundamentele gesprek nodig over wat de doelen en bedoeling zijn van het onderwijs. Daarmee wordt ook voorkomen dat de sturingsscenario’s die nu terzijde gelegd zijn in een afgezwakte vorm alsnog terugkomen, terwijl het daadwerkelijke probleem dan blijft bestaan. Kamerlid Krul van het CDA vergeleek dat met het in de blender stoppen van spruitjes, pizza en bietjes, dat wordt geenszins een smakelijke maaltijd.
Breed gesprek
Daarmee had het debat over sturing ook iets ongrijpbaars. Want in principe kan alles opgehangen worden aan de vraag hoe het onderwijs bestuurd wordt. Zo ook bijvoorbeeld de onderhandelingen over de arbeidsvoorwaarden, kansengelijkheid, passend onderwijs en de doorstroomtoets. Maar ook het masterplan basisvaardigheden en de inzet van de staatssecretaris ten aanzien van het lerarentekort.
Zelf noemde Paul dat op verschillende gebieden al sprake is van een trendbreuk en er meer regie wordt gepakt door het ministerie. En volgens haar met goed resultaat, waardoor ze zich aangemoedigd voelt zich om zich nóg meer te gaan bemoeien met allerlei onderwijsthema’s. De Tweede Kamer zal haar daarin niet afremmen; verreweg de meeste partijen pleitten in het debat voor een grote invloed van Den Haag op scholen in het land.
Slechts de SGP zette daar mede namens de ChristenUnie fundamentele kanttekeningen bij. Stoffer wees erop dat onderwijsprofessionals gebaat zijn bij ruimte en vertrouwen. Ook vroeg hij aandacht voor de ‘relatiecrisis’ tussen overheid en bestuurders, zoals gesignaleerd door de Onderwijsraad. Staatssecretaris Paul betoogde dat de onderlinge verhoudingen prima werkbaar zijn.
De bewindsvrouw liet weten dat veel van datgene wat de revue is gepasseerd tijdens het debat een rol krijgt in het herstelplan kwaliteit onderwijs.
Vervolg
- Er is een tweeminutendebat aangevraagd waar moties kunnen worden ingediend.
- Het herstelplan kwaliteit onderwijs zal een belangrijk moment zijn waarin het sturingsvraagstuk een rol speelt.
