Juf Annemieke heeft het behoorlijk druk: ze geeft les in groep 6 en heeft een grote klas met 30 leerlingen, waaronder een aantal ‘rugzakjes’ en leerlingen met ADHD. Daarnaast is ze onlangs verhuisd en is ze in verwachting van een vierde kind. Tot overmaat van ramp komt ze niet meer aan pauze toe, waardoor het nakijkwerk tot in de late uurtjes gedaan moet worden. Met als gevolg: een oververmoeide juf. Wat nu?
In vorige artikelen is al stilgestaan bij het Werkdrukakkoord en de ondersteuning die de VGS u kan bieden rondom de gesprekken met het team, de besteding van de gelden en de verantwoording daarvan in het jaarverslag. Bovenstaand voorbeeld is een (wellicht ietwat extreme) beschrijving van hoe werkdruk er in de praktijk uit kan zien. Maar hoe maakt u het bespreekbaar? Bespreekbaar maken is namelijk een eerste belangrijke stap in de aanpak van werkdruk. Zodra een leerkracht zoals juf Annemieke last begint te krijgen van werkstress, maar niet op tijd aan de bel trekt, kan dit op lange termijn ernstige psychische/lichamelijke klachten opleveren, met (langdurig) verzuim als gevolg.
In een recent gepresenteerd onderzoek vanuit TNO wordt werkdruk omschreven als: ‘’(…) een disbalans tussen de taken die van medewerkers verwacht worden en de regel-mogelijkheden (middelen en capaciteiten) van medewerkers om aan die taken te voldoen’’. Dit wil zeggen dat medewerkers bij werkdruk onvoldoende mogelijkheden hebben om hun werk goed uit te voeren. Op die manier kunnen medewerkers de grip op het werk verliezen, met als gevolg dat er minder goed gepresteerd wordt, wat ten koste gaat van de kwaliteit. Dit wilt u absoluut voorkomen!
Als werkgever kunt u werkstress grotendeels voorkomen door medewerkers voldoende hersteltijd, een blijk van waardering en mogelijkheden tot bijscholing te geven. Wanneer u merkt dat uw medewerker gespannen en prikkelbaar reageert, moeite heeft zich te concentreren, slecht slaapt en vaak verzuimt, is het verstandig om hierover met uw medewerker in gesprek te gaan. Zo kan een leerkracht werkdruk ervaren door persoonlijke omstandigheden, zoals een verhuizing en het volgen van een studie. Op deze factoren heeft u als werkgever geen invloed. Wel kunt u mogelijk invloed uitoefenen op factoren vanuit de school, van binnenuit. Leerkrachten kunnen namelijk ook werkstress ervaren door extra bijkomende taken na schooltijd, te grote klassen, het bijhouden van administratie en het ontbreken van een lunchpauze.
Misschien bent u al begonnen met het inventariseren van de oorzaken van werkdruk binnen uw team, of moet u dit nog doen. Belangrijk is dat vooraf alle randvoorwaarden aanwezig zijn om met elkaar in gesprek te gaan over werkdruk. Een belangrijke randvoorwaarde hierbij is wederzijds vertrouwen tussen het team en het MT, zodat u een open gesprek kunt aangaan. Ook het inschakelen van een externe partij zoals de VGS, kan u helpen bij het aangaan van het gesprek. Voor een werkdrukaanpak voor de lange termijn is het aan te bevelen om zorgvuldig te werk te gaan bij het vinden van oorzaken en oplossingen. Vanuit een oplossingsgerichte aanpak kijken naar wat u en uw team elkaar te bieden hebben. Welke eigen mogelijkheden zijn er en welke mogelijkheden kunt u uw medewerkers bieden? Hierover gaan wij graag met u in gesprek!
Bent u geïnteresseerd en wilt u meer weten over het onderzoek van TNO? Zie hiervoor de website van TNO.