Op lang niet alle religieuze scholen is een veilige schoolcultuur, betoogde D66-senator Pijlman. Hij stelde dat de burgerschapswet ‘nu loyaal [moet] worden uitgevoerd, (…) zodat situaties op reformatorische scholen, waarbij kinderen hun seksuele identiteit niet mochten beleven en ontwikkelen, definitief tot het verleden behoren.’
Zijn GroenLinks-collega Ganzevoort verwees in diens bijdrage ook naar reformatorische scholen. Hij citeerde uit een identiteitsverklaring: ‘Ook in ons uiterlijk laten wij het in de schepping gelegde onderscheid tussen man en vrouw tot uitdrukking komen.’ Volgens hem is dat niet zomaar een ‘onschuldig zinnetje’, zeker niet voor een transgender leerling.
D66’er Pijlman stelde verder dat, wat hem betreft, de inspectie ook het lesmateriaal op christelijke scholen mag bekijken. ‘Afwijzing van lhbti-personen op door de overheid gefinancierde scholen is ongrondwettelijk en overigens ook religieus betwistbaar.’ De Blécourt-Wouterse (VVD) zit ook op die lijn. Zij vindt dat het bij de burgerschapsopdracht hoort dat lesboeken aansluiten bij de huidige tijdgeest. ‘Dan doel ik op het lesmateriaal waarin vrouwen nog steeds geen minister of chirurg zijn.’
De bijdrage van Eerste Kamerlid Schalk van de SGP stond daar haaks op. Hij maakt zich er juist zorgen over dat de inspectie zich te veel gaat bemoeien met de inhoud van leermiddelen. Die toezichthouder mag van Slob optreden zodra er sprake is van strijdigheid met de burgerschapsopdracht. ‘Kan een Bijbelse geschiedenis dan buiten de orde geplaatst worden, omdat er een onwelgevallig thema in wordt behandeld?’, vroeg Schalk zich af.
'Hoe gaan inspecteurs ermee om als hun eigen waarden schuren met de waarden van de school die zij bezoeken?’ChristenUnie-senator Verkerk
Grenzeloze zelfontplooiing
Tijdens het debat merkte de SGP’er op dat de uitwerking van de basiswaarden onder de burgerschapswet – vrijheid, gelijkwaardigheid en solidariteit – per school ‘enorm kan verschillen.’ Als voorbeeld noemde hij vrijheid. ‘Voor sommigen betekent dat een grenzeloze zelfontplooiing, terwijl anderen daar misschien juist heel grote risico’s in zien.’
Scholen moeten leerlingen vertellen welke rechten er in ons land zijn, beaamde Schalk. ‘Maar scholen en ook leerlingen mogen toch hun mening over die rechten hebben en uitdragen? Ik denk in dit verband aan wetgeving op het gebied van echtscheiding, abortus of euthanasie (…) Er moet ruimte blijven voor minderheidsopvattingen, die ook een plek in het publieke domein mogen krijgen.’
ChristenUnie-senator Verkerk koppelde in zijn inbreng die verschillende uitleg van de kernbegrippen uit de wet aan het toezicht door de inspectie op het burgerschapsonderwijs. Dat moet namelijk ‘terughoudend zijn’ als het gaat over de visie van de school en de overtuigingen die daaraan ten grondslag liggen.
Hij vroeg zich af of de toezichthouder ‘voldoende gevoeligheid’ heeft als het op interpretatieverschillen aankomt. Als de waarden en visie van een inspecteur min of meer in overeenstemming zijn met de identiteit en de waarden van de school die hij bezoekt, ‘is het gemakkelijker om in de schoenen van die school te staan en wat “terughoudend” te zijn’, illustreerde Verkerk. ‘Maar op het moment dat de eigen waarden schuren met de waarden van de school, zal dat een stuk lastiger zijn.’ De senator wilde daarom van de minister weten hoe inspecteurs ermee omgaan ‘als hun eigen waarden schuren met de waarden van de school die zij bezoeken.’
Stemmen
Het debat over de burgerschapswet gaat volgend week verder. De minister zal dan antwoorden op de vragen van de Eerste Kamerleden. De senaat zal daarna stemmen over de wet. Als die wordt aangenomen – wat de verwachting is – dan treedt hij met ingang van het nieuwe cursusjaar in werking.
Meer informatie?
- Voor een verslag van het debat, zie dit artikel van het Reformatorisch Dagblad.
- Voor de letterlijke weergave van het debat, zie de website van de Eerste Kamer.
- In het programma Uitgelicht! van Family7 sprak Jaco van den Brink (ook VBSO-jurist) over de burgerschapswet.
- Kees de Groot (VGS) ging over diezelfde wet in discussie met Bram Buskoop (VOO) in het EO-radioprogramma Dit is de dag.
- Zie ook vgs.nl/burgerschap voor eerdere berichtgeving over de burgerschapswet en over hoe scholen die wet kunnen uitvoeren.
