Normaliter kijken we op Prinsjesdag allemaal naar het kabinet: welke plannen heeft de regering bedacht voor het onderwijs? Waar gaat extra geld heen? Vanwege haar demissionaire status maakt het kabinet geen ingrijpende keuzes. Dat is aan de komende coalitie.
Beeld: © Ministerie van Financiën | Martijn Beekman
De samenstelling daarvan is nog ongewis. Zelden is vanuit menselijk perspectief de verkiezingsuitslag onvoorspelbaarder geweest dan nu. Zeker is dat er veel op het spel staat, ook als het om onderwijs gaat. Verklaarde voorstanders van de vrijheid van onderwijs (CDA, ChristenUnie, SGP, BBB) staan lijnrecht tegenover partijen die expliciet af willen van onderwijs op religieuze grondslag (Volt) of die artikel 23 van de Grondwet willen ‘moderniseren’ (VVD, PvdA-GroenLinks). Zie hier↗ voor een handzaam overzichtje van de plannen.
Krachtig karakter
De politieke partijen en organisaties rondom de scholen voelen wel aan dat het onderwijs met forse uitdagingen te maken heeft. Het lerarentekort groeit, taal- en rekenvaardigheden dalen juist. De ervaring leert dat grootse structuurplannen veel tijd en energie kosten, maar lang niet altijd leiden tot de gewenste verbetering. Maar waar pleiten VGS en VBSO dan voor in deze campagnetijd?
- Laat álle scholen meer werk maken van hun specifieke identiteit.
Dit is de kern van artikel 23 van onze Grondwet. Als scholen een duidelijke kleur hebben, bevordert dat de keuzevrijheid voor ouders en leerlingen (er valt iets te kiezen). Een krachtig karakter en een gedeelde missie werken bovendien samenbindend in de schoolgemeenschap. - Geef scholen ruimte en vertrouwen.
Meer regie en controle vanuit Den Haag maakt het onderwijs niet beter. Vertrouw op de intrinsieke motivatie van professionals in de sector en in deskundigheid op school, en in de gemeenschap daaromheen. Dit draagt ook bij aan oplossing van het lerarentekort. - Verlicht de druk op scholen.
Onderwijsinstellingen hebben steeds meer maatschappelijke taken op hun bordje gekregen; zij moeten zich weer kunnen focussen op hun kerntaak: onderwijzen. - Niet tegenover elkaar, maar mét elkaar.
Politici en schoolbestuurders zoeken allebei het beste voor het onderwijs, uiteraard ieder vanuit z’n eigen perspectief. Door de krachten te bundelen, komen we samen verder.
Minder onderwijswetten
Aan de politiek vragen we heel concreet:
- Erken als overheid dat álle onderwijs waardengeladen is, neutraliteit bestaat niet.
Benut de diversiteit aan religieuze en levensbeschouwelijke uitgangspunten op een positieve manier: laat iedere school vanuit zijn eigen visie en drive een bijdrage leveren aan onze pluriforme samenleving. Dat verbindt aan en voedt betrokkenheid bij die democratische rechtstaat. - De overheid moet – als het over onderwijs gaat – meer op z’n handen blijven zitten en meer aan het veld overlaten.
Wetgeving is geen panacee voor alle kwalen. Verminder eerst het aantal onderwijswetten en -regels voordat er nieuwe bijkomen. Geef scholen ook voldoende tijd voor implementatie van wetgeving. En evalueer na verloop van tijd of wetten de beoogde uitwerking hebben – zo niet, trek ze dan in. - Ga in gesprek met het onderwijsveld en werk samen aan een breed gedragen langetermijnvisie voor de scholen in ons land.
Onze inzet: onderwijs is meer dan kwalificatie, maar ook (eerst!) persoonsvorming en socialisatie. Bied leraren pedagogische ruimte. Zie ook het gezamenlijke manifest van de profielorganisaties. - Schakel de hele schoolgemeenschap in.
Om beleid succesvol uit te voeren, moeten politici al bij het maken van wetten samenwerken met alle relevante stakeholders uit het onderwijs, onder wie bestuurders, maar zeker ook de ouders.
Positief profileren
Tijdens de verkiezingscampagne in de komende weken willen we het christelijk—reformatorisch onderwijs positief profileren. Voor creatieve voorstellen houden we ons als VGS en VBSO van harte aanbevolen. En ziet u voor uw school of voor uzelf een rol weggelegd? Denk aan het organiseren van verkiezingsdebatten of een schoolbezoek. Meld het ons. Alvast bedankt voor het meedenken!
Belangrijker nog: wilt u in het bijzonder tijdens de komende campagneweken bidden voor onze demissionaire kabinetsleden en voor onze volksvertegenwoordigers? De Heere regeert – en daar gebruikt Hij deze mensen voor. Zie Spreuken 8:15: ‘Door Mij regeren de koningen, en de vorsten stellen gerechtigheid.’
Lees ook:
