Zoals verwacht, ging veel aandacht van de Kamerleden uit naar de uitnodigingsplicht, de segregatieproblematiek en de kwaliteitstoets. Ook zijn er diverse amendementen ingediend, die bij aanname door de Kamer de huidige vrijheden op basis van het richtingbegrip fors zouden inperken. Lees hier meer over de inhoud van het wetsvoorstel.
Uitnodigingsplicht
Diverse Tweede Kamerleden willen de gemeente een grotere rol geven bij de start van een school. Ze willen de gemeente een adviesrecht geven, dat vervolgens door de minister meegewogen moet worden bij de beslissing of de nieuwe school gestart mag worden. Minister Slob (onderwijs) was geen voorstander van een adviesrecht. Volgens hem zou dit tot verschillende, ongewenste uitkomsten kunnen leiden. Hij wil gemeenten wel de mogelijkheid geven een zienswijze in te dienen over de aanvraag voor een nieuwe school.
Dat initiatiefnemers in sommige regio’s wellicht meer dan 30 schoolbesturen moeten uitnodigen, was voor de minister geen punt. Dan moeten er maar wat meer stoelen bijgezet worden, zo was zijn reactie.
Segregatie
Centrale vraag in het debat was of segregatie wordt bevorderd als er meer ruimte is om nieuwe scholen te starten. SP-kamerlid Kwint heeft diverse amendementen ingediend die volgens hem een stap in de goede richting zouden zijn om segregatie tegen te gaan. Zo is hij voorstander van het afschaffen van de vergoeding voor leerlingenvervoer op religieuze basis en algemene benoembaarheid van personeelsleden op scholen voor bijzonder onderwijs. Ook de vrijstelling van de leerplichtwet bij religieuze bezwaren kan volgens de SP-er beter geschrapt worden. De mogelijkheid voor substituut-kerndoelen moet volgens hem ook verdwijnen.
Verder is er in het debat gesproken over het beëindigen van de twee landelijke samenwerkingsverbanden passend onderwijs. Dit kan mogelijk effect hebben op Berséba – het landelijke samenwerkingsverband van het reformatorisch passend onderwijs.
Slob ontraadde amendementen over de acceptatieplicht, omdat zij buiten de reikwijdte van dit wetsvoorstel vallen. Daarnaast wees de minister op de gemaakte afspraken in het regeerakkoord.minister Slob van Onderwijs en Media
Acceptatieplicht
Mevrouw Van den Hul (PvdA) heeft een amendement ingediend om te regelen dat scholen leerlingen niet langer mogen weigeren op grond van geloofsovertuiging, de acceptatieplicht. Dit kwam niet onverwacht, sinds de uitspraken van PvdA-leider Asscher tijdens zijn bezoek aan het Wartburg College in Rotterdam. Slob ontraadde deze amendementen, omdat zij buiten de reikwijdte van dit wetsvoorstel vallen. Daarnaast wees de minister op de gemaakte afspraken in het regeerakkoord.
Mevrouw Westerveld (Groen Links) heeft een amendement ingediend, waarin zij voorstelt om bij de start van de school reeds te toetsen wat scholen doen om een tweedeling te voorkomen.
Lesmethoden islamitische weekendscholen
Kwint (SP) bracht het item uit Nieuwsuur ter sprake. Het programma had onderzoek gedaan naar lesmethoden van islamitische weekendscholen, waarin uitspraken werden gedaan over seksualiteit. Hij maakte daarbij de koppeling naar christelijke lesmethoden, waarin leerlingen weerbaar worden gemaakt tegen het moderne denken over seksualiteit.
Kwaliteitstoets
Over de kwaliteitstoets vroeg Bruins (CU) zich af hoe vooraf getoetst wordt op iets wat er nog niet is. Er kan ook op papier toegeschreven worden naar de gewenste situatie. Voorkomen moet worden dat scholen na korte tijd weer gesloten moeten worden, zei hij. Dat komt de leerlingen niet ten goede. De minister gaf aan zijn volle gewicht te hebben ingezet om vooraf te toetsen wat wettelijk mogelijk is. Hij vindt het belangrijk dat scholen de basiswaarden van de democratische rechtsstaat niet schenden. Eind september vindt er in de Tweede Kamer een debat plaats over de deugdelijkheidseisen. Dat is de gelegenheid om dieper in te gaan op de inhoud van deze eisen.
SGP-er Bisschop vroeg de Minister naar de mogelijkheid om de stichtingsnormen te verlagen. Ook stelde hij in een amendement voor om de mogelijkheid van ouderverklaringen als uitgangspunt te nemen en de mogelijkheid van marktonderzoek in uitzonderingssituaties toe te laten. De Minister was wel gevoelig voor dit laatste voorstel. Hij is echter niet van plan om de stichtingsnormen te verlagen.
Levensvisie
De minister ontraadde het amendement van Kamerlid Beertema (PVV). Daarin wordt geregeld dat een nieuwe school geen bekostiging ontvangt, wanneer de onderliggende levensvisie zich niet verhoudt tot de uitgangspunten van de democratische rechtsstaat. Daarbij noemt hij als voorbeelden de gelijkwaardigheid van man en vrouw, van LHBTI+ en van andersdenkenden en -gelovigen. In een toelichting op zijn amendement gaf Beertema aan dat hij bewust spreekt over een levensvisie en niet een religieuze stroming. De Minister wijst er echter op dat alle aanvragen, die voldoen aan de wettelijke criteria, gelijk behandeld moeten worden.
Stemming 24 september
Al met al is een groot aantal onderwerpen in het debat besproken, waarvan een deel het reformatorisch onderwijs nadrukkelijk raakt. Op D.V. 24 september hoopt de Tweede Kamer over de voorstellen te stemmen. Wij houden de ontwikkelingen nauwlettend in de gaten. Daarna volgt behandeling in de Eerste Kamer. Een reële datum van invoering zou dan D.V. 1 augustus 2020 zijn.
Eerdere publicaties van over dit wetsvoorstel: