‘Kansengelijkheid betekent dat ieder kind en iedere ouder een school moet kunnen kiezen van zijn of haar keuze’, legt De Hoop uit in de memorie van toelichting bij zijn wetsvoorstel over de Grondwetswijziging.
Hij vindt dat scholen kinderen niet langer mogen weigeren of selecteren ‘op basis van oneigenlijke gronden, als extra zorg.’ In artikel 23 moet daarom komen te staan dat elke bijzondere school ‘op gelijke voet toegankelijk is voor alle kinderen die de grondslag van de onderwijsinstelling respecteren.’ Scholen die vasthouden aan een gesloten toelatingsbeleid – en van ouders vragen de grondslag te onderschrijven – raken dan hun overheidsbekostiging kwijt.
Sporadisch
De VGS en de VBSO hebben namens de ongeveer 200 scholen in hun achterban gereageerd op de initiatiefwet van De Hoop. Samen vertegenwoordigen wij het segment van het onderwijsveld waar genoemd gesloten toelatingsbeleid meer voorkomt dan in enige andere richting van het onderwijs. Echter: onze scholen met een gesloten toelatingsbeleid vormen samen ongeveer 1 procent van het totaal aantal scholen in Nederland. Op die scholen komt het in de praktijk bovendien slechts sporadisch voor dat leerlingen worden geweigerd. Alleen al om die reden zet een acceptatieplicht volstrekt geen zoden aan de dijk.
Intrinsieke motivatie
Wat helpt dan wél om de toegang van alle kinderen tot ons onderwijsbestel te verbeteren? Alternatieve oplossingen zijn volgens ons:
- Verdere optimalisering van het onderwijsaanbod. De Wet meer ruimte voor nieuwe scholen voorziet daarin. Deze wet beoogt de vrijheid van onderwijs en de keuzevrijheid van ouders te vergroten.
- Duidelijker communicatie over het toelatingsbeleid van zowel openbare als bijzondere scholen helpt om segregatie terug te dringen, aldus minister Slob (Onderwijs) vorig jaar in zijn beleidsreactie op onderzoek door Oberon.
- Vergroot de intrinsieke motivatie van besturen om zich maximaal in te spannen om voor ieder kind dat wordt aangemeld een plek op school te vinden of te (helpen) voorzien in een andere, passende oplossing. Zo’n stimulans van binnenuit werkt beter dan een van buitenaf opgelegde verplichting. Als profielorganisaties werken wij graag mee aan verdere bewustwording bij onze leden op dit punt.
Gedeelde identiteit
Waarom vinden veel van de VGS- en alle VBSO-scholen een gesloten toelatingsbeleid zo waardevol?
- Deze schoolbesturen en ouders achten het van belang dat de school een gemeenschap vormt rond de gedeelde identiteit, vanuit de Bijbelse visie op opvoeding, mens en maatschappij. De ontwikkeling van het kind gedijt het beste in een schoolomgeving die aansluit bij thuis. Ouders zijn op reformatorische scholen nauw betrokken, ook bij het vormgeven van de identiteit. Het maakt het mogelijk om het onderwijs nauw bij de thuisopvoeding qua geloofsonderricht, en qua waarden en normen te laten aansluiten.
- De tweede hoofdreden is gelegen in het ook op langere termijn kunnen vormgeven van de identiteit. Bij een grotere diversiteit onder ouders en leerlingen kan die identiteit immers gemakkelijker vervagen. Dit ook met het oog op de wettelijke medezeggenschapsinvloed die ouders hebben, zeker ook op aspecten als grondslagbeleid, benoemingsbeleid en bestuurdersbenoeming.
- Het vasthouden en bevorderen van de eenheid qua waarden en normen tussen thuis en school dient óók onze samenleving: scholen die fungeren als hechte waardengemeenschap blijken vaak succesvoller te zijn in het voor de langere termijn vormen van leerlingen tot gemotiveerde en betrokken burgers.
Aanpassing
De PvdA gaat de komende tijd alle reacties op het initiatiefwetsvoorstel bestuderen. Mogelijk leidt dat tot aanpassing van de wettekst en/of van de memorie van toelichting. Kamerlid De Hoop besluit daarna of hij zijn voorstel daadwerkelijk indient bij de Tweede Kamer, zodat de parlementaire behandeling kan beginnen.
Wilt u meer weten over de mogelijke consequenties als er een verplichte toelating van leerlingen wordt ingevoerd? Kom dan naar de informatiebijeenkomst op DV 13 oktober 2021. Van harte welkom!
