De WWZ is nooit onomstreden geweest. Verschillende aspecten van deze wet zijn door de praktijk niet omarmd. Daarnaast maakt de arbeidsmarkt grote veranderingen door. De WAB moet het arbeidsrecht toekomstbestendig maken. Men wil deze wet op 1 januari 2020 in werking laten treden. In dit artikel worden de belangrijkste maatregelen benoemd, en wordt kort beschreven hoe deze zich verhouden tot de praktijk in het primair onderwijs.
Wat gaat er veranderen?
Ketenregeling
Het overgaan van een periode van opvolgende arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd naar overeenkomst van onbepaalde tijd wordt aangepast naar drie jaar. Met de WWZ was deze periode twee jaar geworden. Er mogen in deze periode als hoofdregel maximaal drie arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd worden afgesloten. Deze wijziging zal voor het primair onderwijs met name gevolgen hebben voor contracten in verband met werkzaamheden van kennelijk tijdelijke aard.
Proeftijd
Als direct een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd wordt aangeboden, is een maximale proeftijd van vijf maanden mogelijk. Als de eerste tijdelijke arbeidsovereenkomst voor twee jaar of langer wordt gesloten, kan een proeftijd worden overeengekomen van maximaal drie maanden. Het gebruik van een proeftijd is bij contracten voor bepaalde tijd is in het primair onderwijs niet toegestaan.
Cumulatieontslaggrond
Momenteel bestaan er enkele ontslaggronden waarvan er in ieder geval één volledig vervuld moet zijn om tot ontbinding van een arbeidsovereenkomst over te kunnen gaan. In de WAB wordt een ontslagcocktail mogelijk gemaakt, waarbij ontslaggronden samengevoegd kunnen worden. Beëindiging is mogelijk als deze combinatie tot de conclusie leidt dat in redelijkheid niet van de werkgever kan worden gevergd de arbeidsovereenkomst te laten voortduren. De rechter kan bij deze constructie extra compensatie aan de werknemer toekennen bovenop de transitievergoeding. Er kan geen combinatie plaatsvinden met de ontslaggronden ‘bedrijfseconomisch ontslag’ en ‘langdurige arbeidsongeschiktheid’.
Transitievergoeding
De WAB zorgt ervoor dat werknemers vanaf het begin van hun arbeidsovereenkomst al recht krijgen op een transitievergoeding. Nu geldt dat pas vanaf twee jaar. Verder wijzigt straks de opbouw van de transitievergoeding naar een derde van een maandsalaris voor elk jaar dienstverband. Nu wegen de dienstjaren na verloop van tien jaar zwaarder mee in de berekening.
Oproepovereenkomsten
Het wetsvoorstel geeft meer regels met betrekking tot oproepovereenkomsten. De werkgever moet de werknemer minstens vier dagen van te voren schriftelijk dan wel elektronisch oproepen. Als de oproep binnen vier dagen voor aanvang van het werk wordt ingetrokken, behoudt de werknemer recht op loondoorbetaling over de opgeroepen periode. De werkgever wordt daarnaast verplicht om de werknemer jaarlijks een arbeidsovereenkomst aan te bieden met een arbeidsomvang dat minstens gelijk is aan de gemiddelde omvang van de arbeid per maand in de voorafgaande periode van twaalf maanden. Ook min/max-overeenkomsten, die in het primair onderwijs met name voorkomen bij het in stand houden van een vervangingspool, vallen onder de oproepovereenkomsten.
Payrolling
In de wet komt een specifieke definitie voor de payrollovereenkomst. Verder geldt het speciale ontslagregime van de uitzendovereenkomst niet voor payrolling. Ook wordt bepaald dat arbeidskrachten die door middel van payrolling beschikbaar zijn, recht hebben op dezelfde arbeidsvoorwaarden als andere werknemers van de opdrachtgever. Daarnaast wordt een toereikende pensioenopbouw van de arbeidskracht geregeld.
WW
De WW-premieheffing hangt af van het type overeenkomst. Bij arbeidsovereenkomsten voor onbepaalde tijd wordt een lagere premie geheven dan voor bepaalde tijd. De overheid wil de werkgever zo prikkelen om vaste contracten aan te bieden. Werkgevers in het primair onderwijs betalen geen WW-premie, maar een vervangende sectorale premie. Het is nog niet duidelijk of de sectorfondsen deze systematiek zullen overnemen.
Wat betekenen deze wijzigingen voor werknemers in het onderwijs?
Dit wetsvoorstel is nog niet aangenomen door de Tweede Kamer. Verder liggen enkele conceptregelingen voor via een internetconsultatie. De juridisch adviseurs van VGS houden de ontwikkelingen rond dit wetsvoorstel nauwgezet in de gaten. Mocht u al vragen hebben over dit wetsvoorstel, dan kunt u gerust contact met ons opnemen. We lichten het wetsvoorstel graag toe.
