Hoe moet het domein burgerschap worden beschreven? Deze vraag stond onlangs centraal op een bijeenkomst van de onderwijsinspectie. Daarnaast is de wettelijke aanpassing van de kerndoelen burgerschap in consultatie gegaan. En ten slotte vond er nog een ringenoverleg plaats. Tijd voor een update rond burgerschap.
Binnenhof in Den Haag
Deze zullen worden aangescherpt, zoals is afgesproken in het regeerakkoord. De internetconsultatie is inmiddels online en loopt tot 4 juli. Voor de VGS is dit een aangelegen punt omdat het de inrichtingsvrijheid van scholen en dus aan de onderwijsvrijheid raakt. Samen met het veld en deskundigen bereiden we een zorgvuldige reactie voor die we ook met het veld zullen delen. We onderstrepen het belang van burgerschap, maar de insteek is om vrijheid te behouden om burgerschap binnen de kaders van het eigen schoolbeleid vorm te kunnen geven.
Op maandag 28 mei was de VGS aanwezig bij de onderwijsinspectie om over het domein burgerschap te spreken zoals deze door het SLO is gedefinieerd. Het voornemen is om onderzoek te gaan doen op scholen hoe ze scoren op het domein burgerschap. Daartoe had de inspectie een aanzet gedaan om de thema’s van het burgerschapsonderwijs in het basisonderwijs te beschrijven. Veel deelnemers waren van mening dat de opsomming van de deelgebieden erg uitgebreid was voor het PO. Zo werd er uitgebreid gesproken over sekserolopvattingen, beargumenteren van je mening en allerlei milieuproblematiek als onderdeel van burgerschap. Thema’s die eerder in het VO dan in het PO aan de orde komen. De onderwijsinspectie gaat verder met de input en kijkt tevens naar de ontwikkeling onder 1 beschreven omdat deze in lijn moeten zijn met elkaar.
Op dinsdag 29 mei was er ringenoverleg waar vertegenwoordigers van het veld in inbreng mochten hebben. Ook de VGS heeft daar ‘een zetel’. Eén van de punten op de agenda was de technische herziening van de toezichtskaders PO, VO en MBO. Eigenlijk waren alle punten technisch op één punt na. Dat gaat om de volgende zin die door de inspectie bij de normering in hoofdstuk 4.2 wordt gehanteerd: ‘De school voldoet aan alle deugdelijkheidseisen bij de standaard en realiseert op overtuigende wijze (eigen) aspecten van kwaliteit.’ Als dit zo is, kan de waardering goed worden uitgedeeld. Voor de helderheid hieronder nog een keer het verschil tussen een oordeel en een bevinding.
Deugdelijkheidseisen >> controlerende taak inspectie >> oordeel >> voldoende of onvoldoende.
Schooleigen visie op kwaliteit >> stimulerende taak inspectie >> bevinding >> ‘waardering’ goed
Nieuw in bovenstaande zin is dat de inspectie het woord ‘eigen’ tussen haakjes zet. Dat geeft onduidelijkheid omdat wordt gesuggereerd dat alleen voldoen aan de deugdelijkheidseisen ook al tot de waardering goed kan leiden. Dat was niet de bedoeling van de wetgever. Voldoen aan wettelijke eisen is voldoende, daarboven eigen aspecten van kwaliteit kan leiden tot de waardering goed, als een school dat zelf wil. Veel scholen vinden dat namelijk niet nodig. Het kan ook suggereren dat de inspectie ruimte heeft om toch de eigen visie op kwaliteit in te brengen. Dus dat het de schooleigen visie op kwaliteit is óf de visie van de inspectie. Dat wordt niet bedoeld, zo verzekerde de inspectie op het ringenoverleg. Kortom, het levert onduidelijkheid op. Dit is helder aangegeven in het ringenoverleg door verschillende belangenbehartigers. De inspectie heeft toegezegd dit mee te nemen in de rapportage aan de minister die deze kaders moet vaststellen.
De VGS houdt u op de hoogte van de ontwikkelingen rondom het domein burgerschap.
