Maar, wat zijn basisvaardigheden eigenlijk? Hebben we het dan over taal en rekenen of ook over wiskunde, burgerschap en digitale geletterdheid? Goed kunnen lezen, schrijven en rekenen is voorwaardelijk voor andere vaardigheden zoals burgerschap, sociale vaardigheden en digitale geletterdheid. Minister Wiersma benadrukte dat taal en rekenen toch echt de basisvaardigheden zijn, maar dat burgerschap en digitale geletterdheid daar heel dicht tegenaan liggen omdat de ontwikkelingen op dit gebied snel gaan. Hoe dan ook is er werk aan de winkel, aldus de minister.
Bewezen effectieve interventies
Maar hoe moet dat? Welke gereedschappen hebben leraren in hun gereedschapskist om leerlingen de basisvaardigheden bij te brengen? Zijn de mogelijkheden onbeperkt? Biedt de vrijheid van onderwijs inderdaad ruimte om bewezen niet-effectieve interventies (zoals “huppelend rekenen”) te gebruiken? Volgens de Kamerleden van VVD, CDA, SP, D66 en de PVV kan dit niet het geval zijn. Zij riepen de minister middels een motie op om te onderzoeken of in de onderzoekskaders van de inspectie kan worden opgenomen dat leraren verplicht zijn om bewezen effectieve interventies te gebruiken.
Dat is nog niet zo eenvoudig, noemde onder andere Kamerlid Lisa Westerveld van GroenLinks. Want wat is precies een effectieve maatregel en wie bepaalt dat? Tijdens het rondetafelgesprek van 17 mei jl. deelden wetenschappers en experts hun inzichten over het bijspijkeren van basisvaardigheden. Zij noemden dat de wetenschap niet altijd eenduidig is over wat wel en niet werkt.
Daarnaast vraagt de VGS zich af of de huidige structuren niet al genoeg checks and balances hebben om onzin-methodieken te weren uit het onderwijs. Als het goed is, voelt het bestuur de verantwoordelijkheid om goed onderwijs te verzorgen én om hierover verantwoording af te leggen in de richting van het intern en extern toezicht. Dan kom je dan niet weg met onzin-oplossingen die niets met onderwijs van doen hebben.
Maakbaarheid
Tegelijkertijd, benadrukt de VGS, heeft het bijspijkeren van basisvaardigheden ook iets ongrijpbaars, omdat het niet maakbaar is. Basisvaardigheden worden niet beter door alleen maar meer taal en rekenen aan te bieden. Het hele curriculum moet gevuld zijn met brede vorming, dus rijke teksten en vaardigheden in samenhang en niet geïsoleerd benaderen. Niet alleen verdieping dus, maar ook verbreding en verrijking.
Hoop voor het onderwijs
Dat vraagt om vertrouwen in de leraar voor de klas, die gericht is op de brede vorming van de leerling. ChristenUnie-Kamerlid Drost refereerde in zijn inbreng aan de residentiepauzedienst van 16 mei waarin hij een lezing gaf over hoopvol spreken over onderwijs.
Daarin wijst Drost op de zegen die er is in en door het onderwijs. “Door onderwijs leren we naar Hem op te zien. Door onderwijs onthouden we dat we niet uit onszelf zijn maar uit Hem. Door onderwijs blijven we daaraan vasthouden, ook als de vogels het zaad soms proberen weg te pikken. Door onderwijs geven we dat wat we in genade ontvingen weer door aan de volgende generaties.”
Dat betekent niet dat daarmee het niveau van de basisvaardigheden meteen omhooggaat, maar wel dat de prioriteiten helder zijn. Namelijk: onderwijs geven met als doel om God te verheerlijken en dat daardoor leerlingen werkelijk tot bloei komen.
